Kiến trúc cảnh quan

Kiến trúc cảnh quan – Trong bộn bề cuộc sống hiện đại, kiến trúc cảnh quan đã trở thành một phần không thể thiếu, là cầu nối giữa sự hòa quyện của thiên nhiên và sự sáng tạo của con người. Để tìm hiểu sâu hơn về khía cạnh này, hãy bước vào thế giới của kiến trúc cảnh quan, nơi mà ý tưởng, màu sắc, hình dáng và không gian hòa quyện để tạo nên những bức tranh sống động, tạo lên những khu vườn tưởng như hư cấu, và đem đến những trải nghiệm thú vị cho cuộc sống hàng ngày. 

I. Giới thiệu

1. Kiến trúc cảnh quan là gì?

Kiến trúc cảnh quan là ngành nghề liên quan đến thiết kế, lập kế hoạch và quản lý không gian ngoại thất, nhằm tạo ra môi trường sống và làm việc thẩm mỹ, hài hòa và có ích cho con người. Mục tiêu chính của kiến trúc cảnh quan là tạo ra các khu vực ngoài trời có tính thẩm mỹ cao, tương tác tốt với thiên nhiên, và đáp ứng được nhu cầu sử dụng của cộng đồng.

Kiến trúc cảnh quan không chỉ tập trung vào việc thiết kế các vùng xanh, vườn hoa hay không gian sân vườn mà còn bao gồm cả việc quản lý và bảo vệ các khu cảnh quan tự nhiên như cảnh quan đồng quê, cảnh quan núi rừng, cảnh quan biển và các công trình như công viên, quảng trường, khu thể thao, khu vui chơi, vườn thú, và nhiều loại khu vực công cộng khác.

2. Tầm quan trọng của kiến trúc cảnh quan

Kiến trúc cảnh quan đóng một vai trò quan trọng và đa chiều trong nhiều khía cạnh của cuộc sống con người và môi trường xung quanh. Dưới đây là một số tầm quan trọng của kiến trúc cảnh quan:

• Lợi ích môi trường: Sự hoà hợp với thiên nhiên sẽ mang đến môi trường sống trong lành, nâng cao sức khoẻ con người. Từ đó, chất lượng cuộc sống cũng đi lên và giảm thiểu được vấn đề về ô nhiễm môi trường.
• Lợi ích xã hội: Những công trình kiến trúc cảnh quan tạo nên một không gian sống khá lý tưởng. Những kiến trúc mang tính kế thừa truyền thống dân tộc sẽ tạo ra một môi trường xã hội thẩm mỹ cao. Không chỉ để lại tinh hoa cho những thế hệ tương lai mà những kiến trúc còn làm mới diện mạo xã hội trong quá trình hội nhập quốc tế.
• Lợi ích kinh tế: Cảnh quan hiện đại được con người vận dụng những công nghệ, khoa học kỹ thuật tiên tiến. Từ đó sẽ sản sinh ra nguồn năng lượng tự nhiên. Nhờ vậy mà có thể giảm điện năng tiêu thụ, tối giản các chi phí phát sinh. Đồng thời góp phần nâng cao giá trị, tối ưu hóa các tiện ích xã hội góp phần thúc đẩy ngành kinh tế liên quan phát triển mạnh hơn.

3. Vai trò của kiến trúc cảnh quan

Kiến trúc đóng vai trò quan trọng trong việc quy hoạch và phát triển của từng địa phương đặc biệt ở các thành phố lớn rất cần đến những kiến trúc cảnh quan như vậy. Bởi kiến trúc cảnh quan giúp cân bằng hệ sinh thái môi trường, làm giảm thiểu những cơ sở hạ tầng mọc lên san sát mà không có bóng mát của cây xanh, tạo một môi trường hài hòa giữa thiên nhiên – con người.

Ngoài ra, nhờ có thiết kế cảnh quan trong lành, hòa hợp với thiên nhiên mà giúp con người có cuộc sống tích cực, trẻ trung và năng động hơn. Đồng thời làm giảm sức ép lên môi trường, đất đai.

II. Kiến trúc cảnh quan

1. Yếu tố cấu thành kiến trúc cảnh quan

Kiến trúc cảnh quan được tạo nên từ một loạt các yếu tố cấu thành, từ những yếu tố thiên nhiên đến các yếu tố kiến trúc và hạ tầng. Dưới đây là một số yếu tố cấu thành quan trọng trong kiến trúc cảnh quan:

• Cây cối và vườn hoa: Cây cối và vườn hoa là yếu tố quan trọng tạo nên mảng màu sắc, hình dáng và sự sống cho cảnh quan. Chọn cây cối phù hợp với môi trường, khí hậu và mục đích sử dụng giúp tạo nên không gian xanh thư thái.
• Hệ thống thoát nước: Hệ thống thoát nước đảm bảo việc xử lý nước mưa, ngăn chặn tình trạng ngập úng và bảo vệ môi trường. Điều này bao gồm việc xây dựng hồ chứa, đường thoát nước, và hệ thống thoát nước mưa hiệu quả.
• Đường đi và lối đi: Đường đi và lối đi tạo ra sự kết nối giữa các khu vực trong không gian cảnh quan. Chúng có thể là đường đi bộ, lối xe hoặc lối nước, tạo ra sự tương tác và hướng dẫn người đi qua không gian.
• Kiến trúc và cấu trúc: Các yếu tố kiến trúc như cổng, cầu, ghế, bàn, và các công trình như hồ bơi, thảm cỏ địa lý, và các công trình nghệ thuật cải thiện tính thẩm mỹ và chức năng của cảnh quan.

• Các yếu tố nước: Các yếu tố nước bao gồm hồ, ao, suối và các tác động nước khác. Chúng không chỉ tạo ra một không gian nước thư giãn mà còn góp phần tạo ra âm thanh và sự tương tác với môi trường.
• Ánh sáng và chiếu sáng: Ánh sáng và chiếu sáng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra không gian thú vị vào ban đêm và cung cấp ánh sáng an toàn. Ánh sáng có thể được sử dụng để tạo ra hiệu ứng thú vị và làm nổi bật các điểm đặc biệt trong cảnh quan.
• Vật liệu và bề mặt: Sự lựa chọn vật liệu và bề mặt như đá, gỗ, gạch, kim loại, đất nung và nhiều loại vật liệu khác ảnh hưởng đến cảm giác chung và thẩm mỹ của không gian.
• Hạ tầng hỗ trợ: Các hạ tầng như hệ thống tưới nước, hệ thống điện, hệ thống xử lý rác thải và các tiện ích công cộng khác đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và quản lý không gian cảnh quan.

Xem thêm: Sản phẩm của Home68 

2. Các phong cách kiến trúc cảnh quan

a. Phong cách thiết kế cảnh quan Tây Nam Mỹ

Phong cách thiết kế cảnh quan Tây Nam Mỹ thường mang đậm bản sắc vùng đất này với sự kết hợp giữa các yếu tố tự nhiên, văn hóa và kiến trúc địa phương. 

Phong cách cảnh quan ở khu vực Tây Nam Mỹ thường tạo ra sự hòa quyện giữa cảnh quan tự nhiên với các yếu tố kiến trúc. Các công trình kiến trúc và hệ thống đường đi thường được tích hợp một cách tinh tế vào môi trường tự nhiên, tôn vinh vẻ đẹp thiên nhiên.

Với khí hậu ấm áp, phong cảnh đẹp và văn hóa thư thái, phong cách thiết kế cảnh quan ở Tây Nam Mỹ thường tạo ra các khu vực dành cho nghỉ ngơi và thư giãn.

b. Phong cách thiết kế cảnh quan quý tộc kiểu Anh

Phong cách thiết kế cảnh quan quý tộc kiểu Anh thường mang đến sự thanh lịch, tinh tế và cổ điển, phản ánh lịch sử và văn hóa của xứ sở Anh. Các công trình phụ như nhà kính, nhà lều, sân thượng và bàn ghế ngoài trời thường xuất hiện trong thiết kế cảnh quan quý tộc kiểu Anh.

Phong cách thiết kế cảnh quan quý tộc kiểu Anh mang đến sự tôn vinh lịch sử và văn hóa, với sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc cổ điển, các yếu tố tự nhiên và không gian dành cho nghỉ ngơi. Đây là phong cách thích hợp cho những người yêu thích không gian cảnh quan sang trọng và thanh lịch.

c. Phong cách thiết kế cảnh quan Địa Trung Hải

Phong cách thiết kế cảnh quan Địa Trung Hải thường mang đến sự ấm áp, tươi mát và gần gũi với biển cả, phản ánh vẻ đẹp thiên nhiên và văn hóa đặc trưng của vùng Địa Trung Hải.

Phong cách thiết kế cảnh quan Địa Trung Hải thường sử dụng các vật liệu tự nhiên như đá, gỗ, gạch và đá grés. Những vật liệu này tạo nên vẻ đẹp cổ điển và tạo cảm giác gần gũi với thiên nhiên.

Phong cách thiết kế cảnh quan Địa Trung Hải mang đến không gian sống và làm việc với vẻ đẹp độc đáo, ấm áp và gần gũi với biển cả. Đây là phong cách thích hợp cho những người yêu thích không gian cảnh quan ấm áp và tươi mát.

Phong cách thiết kế cảnh quan Địa Trung Hải thường kết hợp các yếu tố kiến trúc địa phương như những tòa nhà trắng, mái ngói đỏ, cổng và tường gạch. Màu sắc chủ đạo thường là màu trắng, xanh biển, vàng cát, tạo nên sự liên kết với biển cả và nắng ấm.

d. Phong cách thiết kế cảnh quan kiểu Tây Ban Nha

Phong cách thiết kế cảnh quan kiểu Tây Ban Nha thường mang đến sự ấm áp, tươi mát và pha trộn giữa vẻ đẹp thiên nhiên và kiến trúc truyền thống của Tây Ban Nha. Dưới đây là một số đặc điểm chung của phong cách thiết kế cảnh quan kiểu Tây Ban Nha:

• Sử dụng màu sắc tươi mát: Màu sắc chủ đạo trong phong cách thiết kế cảnh quan kiểu Tây Ban Nha thường là màu cam, đỏ, vàng, xanh lá cây và xanh dương.
• Kiến trúc địa phương: Phong cách này thường sử dụng các yếu tố kiến trúc địa phương như mái ngói đỏ, gạch, cửa sổ cổ điển và các cấu trúc gỗ. Các cửa sổ rộng lớn thường có cửa gỗ và cửa sổ với rèm cửa mỏng để tạo cảm giác thoải mái và mở cửa sáng.
• Khu vực sân: Khu vực sân thường là trung tâm của phong cách thiết kế cảnh quan kiểu Tây Ban Nha. Sân thường có lối đi bằng đá, gạch hoặc gỗ và được trang trí với cây cối, hoa và các vật trang trí như bồn hoa, bể cá và các bức tượng.

e. Phong cảnh thiết kế cảnh quan phong cách Á Đông

Phong cảnh thiết kế cảnh quan phong cách Á Đông thường mang đến sự tĩnh lặng, thanh nhã và phản ánh triết lý tâm hồn của vùng Á Đông. Dưới đây là một số đặc điểm chung của phong cảnh thiết kế cảnh quan phong cách Á Đông:

• Phong cảnh thiết kế phong cách Á Đông thường mang đến vẻ đẹp đơn giản và tinh tế. Các yếu tố được sắp xếp một cách cẩn thận, tạo ra sự cân đối và thanh nhã trong không gian.
• Phong cảnh thiết kế phong cách Á Đông thường tôn vinh sự hài hòa với thiên nhiên. Các yếu tố tự nhiên như cây cối, hoa, đá và nước thường được sử dụng để tạo nên môi trường sống gần gũi với thiên nhiên.
• Phong cảnh thiết kế phong cách Á Đông thường tạo ra các khu vực thư giãn và thiền định. Những khu vực này thường có ghế nằm, ghế thư giãn và các cấu trúc gỗ đơn giản để tạo ra không gian tĩnh lặng và thư thái.

3. Xu hướng kiến trúc cảnh quan được ưa chuộng

a. Vườn đa chiều

Vườn đa chiều là một khái niệm trong thiết kế cảnh quan và kiến trúc, áp dụng để tạo ra một không gian vườn hoặc khu cảnh quan có nhiều tầng, mức độ cao thấp khác nhau, tạo ra sự đa dạng và sâu rộ trong không gian. 

Ý tưởng của vườn đa chiều là tận dụng mức độ cao thấp của địa hình để tạo nên sự phong phú và thú vị trong thiết kế. Vườn đa chiều thường tạo ra một không gian sống độc đáo, tạo ra cảm giác kỳ vĩ và mở ra cơ hội cho việc sáng tạo trong thiết kế cảnh quan.

b. Vườn đa năng

Vườn đa năng là một khái niệm trong thiết kế cảnh quan và kiến trúc, hướng đến việc tận dụng không gian vườn không chỉ để tạo ra môi trường xanh thư thái mà còn để phục vụ nhiều mục đích sử dụng khác nhau.Ý tưởng của vườn đa năng là tối ưu hóa không gian và tài nguyên để đáp ứng nhiều nhu cầu và hoạt động khác nhau của người sử dụng. 

Vườn đa năng giúp tối ưu hóa không gian vườn để phục vụ nhiều mục đích sử dụng khác nhau, từ sinh hoạt gia đình, giải trí, thư giãn cho đến hoạt động thể thao và nghệ thuật. Điều này giúp tận dụng tối đa diện tích và tạo ra môi trường sống đa chức năng và linh hoạt.

c. Thảm thực vật 

Thảm thực vật, còn được gọi là “thảm cỏ” hoặc “thảm cây cỏ”, là một khái niệm trong thiết kế cảnh quan và là một phần quan trọng của việc trang trí và cải tạo không gian bên ngoài, bao gồm vườn, sân, hoặc các khu vực cảnh quan khác.

Thảm thực vật không chỉ tạo ra không gian xanh mướt và tươi mát mà còn có nhiều lợi ích khác như giảm tiếng ồn, giữ độ ẩm cho đất, tạo cảm giác thoải mái và thư giãn cho người sử dụng. Nó cũng tạo ra một môi trường tự nhiên cho các loài cây và động vật sống trong không gian cảnh quan.

d. Nội và ngoại thất

“Nội thất” và “ngoại thất” là hai khái niệm liên quan đến thiết kế và trang trí không gian sống. Chúng liên quan đến việc tạo ra môi trường sống hài hòa, thẩm mỹ và chức năng trong và ngoài ngôi nhà hoặc các không gian khác.

Nội thất tập trung vào việc trang trí và bố trí các không gian bên trong, trong khi ngoại thất tập trung vào việc trang trí và thiết kế các không gian bên ngoài. Cả hai khái niệm này đều đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên một không gian sống hoàn hảo và thoải mái.

4. Các lĩnh vực hoạt động của kiến trúc cảnh quan

Vì gắn liền và chú trọng đến môi trường trong lành, sạch đẹp nên ngành này thường bị nhiều người nhầm lẫn với nghề làm vườn. Nhưng thực chất thiết kế cảnh quan lại có phạm vi rộng và có tính chất bao trùm hơn rất nhiều.

• Thiết kế cảnh quan công viên chung và cơ sở hạ tầng công công.
• Thiết kế gắn liên và luôn luôn tuân thủ các nguyên tắc của phát triển bền vững.
• Thiết kế và tái tạo nước ngầm, cơ sở hạ tầng xanh.
• Thiết kế cảnh quan cho chức năng giáo dục, các tổ chức công công và cơ quan chính phủ.
• Công viên , vườn thực vật , vườn cây , đường xanh và bảo tồn thiên nhiên.
• Các cơ sở giải trí, như sân chơi, sân golf, công viên giải trí và khu thể thao.
• Khu nhà ở, khu công nghiệp và phát triển thương mại.
• Động sản và cư trú cảnh quan lập kế hoạch và thiết kế.
• Cảnh quan và điểm nhấn trên đường cao tốc , cấu trúc giao thông, cầu , và hành lang quá cảnh.
• Đóng góp cho thiết kế đô thị , quảng trường thành phố và thành phố, bờ sông, đề án cho người đi bộ.
• Công viên tự nhiên, điểm đến du lịch, và tái tạo cảnh quan lịch sử, và nghiên cứu bảo tồn và bảo tồn vườn lịch sử.
• Hồ chứa, đập, nhà máy điện, cải tạo các ứng dụng công nghiệp khai thác hoặc các dự án công nghiệp lớn và giảm thiểu.
• Đánh giá môi trường và đánh giá cảnh quan, tư vấn quy hoạch và đề xuất quản lý đất đai.
• Phát triển và giảm thiểu vùng ven biển và ngoài khơi.
• Thiết kế sinh thái (bất kỳ khía cạnh nào của thiết kế giúp giảm thiểu tác động hủy hoại môi trường bằng cách tích hợp chính nó với các quá trình tự nhiên và bền vững).

III. Kết luận

Kiến trúc cảnh quan không chỉ là việc xây dựng một không gian đẹp, mà còn là việc tạo ra những trải nghiệm sống động và độc đáo cho con người. Thông qua việc chọn lựa các phong cách thiết kế phù hợp, tận dụng tối đa không gian và tài nguyên, kiến trúc cảnh quan giúp chúng ta xây dựng môi trường sống thăng hoa và góp phần tạo nên một thế giới xanh, hài hòa và bền vững.